3. De beslagvrije voet volgens art. 475da Rv

Uitgangspunt bij het bepalen van het vtlb is, ingevolge art. 295 lid 2 Fw, de beslagvrije voet, zoals bepaald vanaf art. 475d Rv tot en met art. 475e Rv. De hoogte van de beslagvrije voet wordt bepaald door de leefsituatie en het fiscaal inkomen van de schuldenaar/schuldenaren.

Art. 475da Rv onderscheidt vier leefsituaties:

1. Alleenstaande (lid 1 sub a);
2. Alleenstaande met minderjarige kinderen, (lid 1 sub b);
3. Gehuwden zonder kinderen (lid 1 sub c);
4. Gehuwden met minderjarige kinderen (lid 1 sub d, voor de definitie van gehuwden, zie §3.1.2).

Een aparte categorie vormen de schuldenaren die in een inrichting verblijven (art. 475e lid 4 Rv).

In de wetsartikelen 475da Rv lid 1, lid 2 en art. 475dc Rv is beschreven hoe de beslagvrije voet wordt berekend. Op basis hiervan kunnen we drie groepen onderscheiden:

1. Schuldenaren met een inkomen lager, gelijk of iets hoger dan de toepasselijke bijstandsnorm en recht op de maximale toeslagbedragen.
2. Schuldenaren met een inkomen hoger dan de toepasselijke bijstandsnorm waarbij (gedeeltelijk) recht bestaat op toeslagen* van de Belastingdienst.
3. Schuldenaren met een inkomen waarbij geen recht meer is op zorg- en huurtoeslag van de Belastingdienst.

*Noot: met toeslagen wordt bedoeld de zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De kinderopvangtoeslag is uitgezonderd. Die toeslag is alleen relevant voor de berekening van de eigen bijdrage kinderopvangkosten (zie §5.7).

In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de stappen zijn om tot de berekening van de beslagvrije voet te komen en welke elementen kunnen leiden tot een (tijdelijke) hogere of lagere vaststelling van de beslagvrije voet.

De stappen zijn:

1. Bepaling leefsituatie (§3.1);
2. Vaststelling fiscaal inkomen (§3.2);
3. Verhoging van de beslagvrije voet in verband met woonlasten (§3.3);
4. Verlaging van de beslagvrije voet als sprake is van een auto van de zaak met fiscale bijtelling (§3.4).

§3.5 geeft een toelichting op de aftrek in verband met het inkomen van een partner die niet in de Wsnp zit en waar geen sprake is van gemeenschap van goederen.

Uitgangspunt van de wet is dat de beslagvrije voet maximaal 95% van het maandelijks netto inkomen inclusief vakantiegeld bedraagt. Indien toepassing van de artikelen 475da Rv en 475db Rv leiden tot een hogere beslagvrije voet, bepaalt artikel 475dc Rv dat de hoofregel (95% van het maandelijks netto inkomen inclusief vakantiegeld) van kracht blijft.

Bij de berekening van de beslagvrije voet zijn de volgende gegevens niet van belang:

• de (basis- en aanvullende) premie van de ziektekostenverzekering;
• de daadwerkelijke hoogte van de woonlasten;
• de daadwerkelijke hoogte van de toeslagen die men ontvangt;
• als er sprake is van minderjarige kinderen: aantal en leeftijd van de kinderen.

In de calculator worden bovenstaande gegevens wel ingevuld in verband met een mogelijke verhoging van de beslagvrije voet in verband met de woonlasten en correctie van de individuele lasten in het nominaal bedrag.