1.1 Inleiding Algemeen

De Werkgroep Rekenmethode vtlb van Recofa (het landelijk overlegorgaan van rechters-commissarissen in faillissementen) is eind 2000 voor het eerst samengekomen. Taak van deze werkgroep was het ontwerpen van een uniforme rekenmethode voor de berekening van het vrij te laten bedrag (vtlb) in wettelijke schuldsaneringen, welke aansloot bij de NVVK (Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet)-methode.

Wanneer een persoon wordt toegelaten tot de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp), valt in principe al het inkomen boven de beslagvrije voet in de boedel (artikel 295 Faillissementswet). De leden twee en drie van dit artikel bepalen dat de schuldenaar van zijn inkomsten de beslagvrije voet mag behouden, evenals een door de rechter-commissaris vastgesteld nominaal bedrag.

Dit betekent dat al het inkomen in de boedel valt op enkele, in het rapport genoemde, uitzonderingen na. Ook inkomensbestanddelen waarvoor een zo genoemd beslagverbod geldt, vallen in de boedel. Het is dus niet zo dat die inkomsten bovenop het berekende vtlb door de schuldenaar mogen worden behouden; die inkomsten worden geacht deel uit te maken van het inkomen waarvan alleen het vtlb behouden mag worden. Of dit nominale bedrag werd vastgesteld en zo ja, hoe hoog, werd overgelaten aan het beleid van de rechter-commissaris. Dit hield in dat de berekening van het vtlb per rechtbank kon verschillen met rechtsongelijkheid, onduidelijkheid bij betrokken instanties (schuldhulpverleners, bewindvoerders, etc.) en tijdrovende berekeningen als gevolg. Om hier meer eenheid in te brengen is de Werkgroep Rekenmethode samengesteld. De rekenmethode zoals beschreven in dit rapport wordt gevolgd door alle rechtbanken en instellingen die lid zijn van de NVVK.

Per 1 juli 2023 is de standaardtermijn van de schuldsaneringsregeling in het wettelijke en minnelijk traject gewijzigd van 36 naar 18 maanden. Voor schuldenaren die hun vakantiegeld eenmaal per jaar uitbetaald krijgen valt deze uitbetaling dan één of twee keer in de boedel, afhankelijk van de maand van de toelating. Hetzelfde geldt voor schuldenaren die een eindejaarsuitkering ontvangen.

De werkgroep Vtlb werkt aan een uniforme en werkbare methode om dit verschil in afdracht te ondervangen en komt hier uiterlijk per 1 januari 2024 op terug. Tot die tijd gaat de werkgroep uit van de huidige methode.

Voor de berekening van het vtlb is software ontwikkeld die kan worden gedownload van de website van Bureau Wsnp.

De werkgroep heeft personele en financiële bijstand gekregen van de Raad voor Rechtsbijstand ‘s‑Hertogenbosch. Het Bureau Wsnp (onderdeel van deze Raad) levert de secretaris en financiert de ontwikkeling en het onderhoud van de software. De werkgroep kan verder gebruik maken van de expertise van het Nibud en de ervaringen van Wsnp-bewindvoerders en NVVK-leden.

De software wordt getest door o.a. medewerkers van enkele rechtbanken, enkele bewindvoerders en schuldhulpverleners en door stafmedewerkers van de NVVK en het Bureau Wsnp die samen een testgroep vormen.