Ingrijpende wijzigingen in de Wsnp per 1 juli 2023

Waar gaat de wetswijziging ook alweer over?

1. De goede trouwtoets van artikel 288, lid 1 onder b van de Faillissementswet wordt verkort van vijf naar drie jaar. Maar artikel 288 lid 2 onder c blijft onverminderd van kracht. Voor schulden uit een onherroepelijke strafrechtelijke veroordeling blijft een termijn van vijf jaar gelden. Dit is een bewuste keuze, zo volgt uit de Memorie van Toelichting. De wetgever heeft bij verkorting van de termijn gedacht aan de schuldenaar die te goeder trouw is geweest, mee kan en wil werken en zich aan verplichtingen houdt.
   
   
2. Een verduidelijking van artikel 285, lid 1 onder f, van de Faillissementswet: Als op voorhand duidelijk is dat het beproeven van een buitengerechtelijke schuldregeling zinloos is, kan een verklaring worden afgegeven waarin dit is vermeld en hoeft niet eerst toch nog een poging te worden ondernomen om een dergelijke regeling tot stand te brengen.
   
   
3. De tienjaarstermijn wordt geschrapt. In het verzoekschrift Wsnp blijft de vraag gehandhaafd of er sprake is van een eerdere Wsnp. Als dit het geval is kunnen tijdens de toelatingszitting extra vragen gesteld worden over het hoe en waarom van die regeling, en waarom men nu opnieuw in een problematische schuldsituatie is komen te verkeren. Het schrappen van de tienjaarstermijn kan er toe leiden dat meer regelingen (eerder) tussentijds beëindigd zullen worden. Voorheen werd daar vanwege de tienjaarstermijn voorzichtig mee omgegaan en werd regelmatig een tweede of derde kans gegeven. De eerste voorzichtige inschatting is, dat die praktijk zal eindigen.
   
   
4. De termijn van de schuldsaneringsregeling start vanaf het moment dat de eerste aflossing is gedaan in het kader van de gemeentelijke schuldhulpverlening. Recofa heeft het begrip “aflossing” ingevuld als: maximaal aflossen ten behoeve van de gezamenlijke schuldeisers én maximaal voldoen aan de inspanningsplicht zoals die ook in de Wsnp geldt. Het betekent onder andere dat loonbeslag niet geldt als maximaal aflossen. Grijs gebied is nog wat er gebeurt als iemand niet alle maanden maximaal heeft afgelost, of niet alle maanden maximaal (aanvullend) heeft gesolliciteerd. Geen eerdere ingangsdatum? Of verlenging van de looptijd? Of...?
   
   
5. De looptijd van de Wsnp wordt verkort, van drie jaar naar (in beginsel) anderhalf jaar. De rechtbank kan deze periode verlengen met 2 jaar, bijvoorbeeld vanwege de aard van de schulden of het volgen van een opleiding (artikel 349a lid 1). Daarnaast blijft het op grond van lid 2 van datzelfde artikel mogelijk dat de rechter-commissaris de regeling verlengt tot maximaal 5 jaar.

Verwachtingen en vragen

• Het is voorstelbaar dat een schuldenaar die wordt toegelaten tot de regeling in beroep gaat tegen de vastgestelde ingangsdatum. De sprekers menen dat een redelijke wetstoepassing maakt dat dit op basis van artikel 349a lid c mogelijk zou moeten zijn; dit kan interessante jurisprudentie gaan opleveren.
• Welke datum wordt in het Centraal Insolventieregister (CIR) gepubliceerd? In het CIR zal de uitspraakdatum Wsnp gepubliceerd worden. De wens is dat op termijn ook de ingangsdatum vermeld kan worden.
• Wat wordt de datum van het hakbijlmoment? Wat nu als je op 1 juni een woning hebt verkocht met restschuld, je wordt op 1 juli tot WSNP toegelaten en die gaat vanwege een goed verlopen voortraject per 1 april in. Wat gebeurt er dan met die restschuld, want die is dan niet van vóór datum Wsnp? Op deze vraag is nog geen antwoord. Het hakbijlmoment zou datum uitspraak WSNP moeten zijn, maar het is wel heel ingewikkeld (fixatiebeginsel). Het lijkt toch wel onmogelijk dat de startdatum van een buitenwettelijk traject als fixatiemoment (hakbijlmoment) geldt. Dit wordt wellicht interessante jurisprudentie.
• De goede trouw toets kan botsen met een eerdere ingangsdatum voor uitspraak Wsnp. Bijvoorbeeld: begin juli zitting en al 12 maanden afgelost: dan is de regeling al begonnen met lopen. Maar dat is wel gek in het kader van de goede trouw-toets, je bent aan het “teruglopen”. Sterker nog, in theorie is het mogelijk dat er een hardheidsclausule is toegepast omdat schuldenaar níet te goeder trouw was, bijvoorbeeld door drugsverslaving. Schuldenaar lost al 12 maanden af en heeft sinds 9 maanden verslaving onder controle…het kán op basis van deze wetgeving.

Materiële looptijd Wsnp

Recofa heeft gesteld dat de materiële looptijd van de Wsnp niet korter kan zijn dan 6 maanden, zodat bewindvoerders en rechtbanken voldoende tijd krijgen om alle werkzaamheden uit te voeren. Als tip geeft Christiane nog mee dat bewindvoerders tijdig de verificatievergadering moeten aanvragen, zeker in regelingen waarbij het aantal maanden na de uitspraak Wsnp beperkt is.

Last but not least

Recofa heeft de afgelopen maanden hard gewerkt om de Recofa-richtlijnen en het Landelijk procesreglement op tijd aan te passen. Deze documenten zijn inmiddels gepubliceerd.

• Recofa-richtlijnen
• Landelijk procesreglement verzoekschriftprocedures insolventiezaken rechtbanken

Bureau Wsnp heeft in samenwerking met Recofa alle verzoekschriften doorgelopen en aangepast. Al deze documenten zijn inmiddels online gezet.

• Verzoekschrift Wsnp en bijbehorende stukken
• Verzoekschrift moratorium
• Verzoekschrift dwangakkoord
• Verzoekschrift voorlopige voorziening

De bestaande folders en infographics zijn nog niet aangepast. Totdat de nieuwe folders beschikbaar zijn, versturen wij op aanvraag de oude folders, waarbij informatie over de wetswijziging is toegevoegd via een QR-code. Die informatie kunt u hier (pdf, 521 kB) downloaden.

Conclusie

De wijzigingen ten aanzien van de goede trouw-toets en het schrappen van de tienjaarstermijn roepen weinig tot geen vragen op. Ook de verduidelijking ten aanzien van de poging tot een buitengerechtelijke schuldregeling is helder, al wordt het wel aan de praktijk overgelaten om hier invulling aan te geven. Want wat zijn die “andere omstandigheden” die het onmogelijk maken om tot een buitengerechtelijke schuldregeling te komen? Zoals ook vóór 1 juli 2023 het geval was, is het vooral belangrijk om dat standpunt goed te onderbouwen.

De verkorting van de looptijd Wsnp en vooral ook de “korting” van de maanden in het minnelijk traject hebben, praktisch en ook juridisch gezien, meer haken en ogen. Overigens is die “korting” geen feitelijke korting: de looptijd is nog steeds 18 maanden alleen de ingangsdatum zal – indien aan alle voorwaarden is voldaan – op een eerder moment komen te liggen.

Een en ander zal zich in de periode ná 1 juli 2023 verder gaan ontwikkelen. Ook Bureau Wsnp zal nog niet op alle vragen een antwoord hebben. De onzekerheden die de wetwijziging, en vooral deze twee punten, met zich mee brengt, kunnen wij dan ook (nog) niet wegnemen. We zullen er voorlopig mee om moeten gaan. Als er meer zaken duidelijk worden, of als er bijvoorbeeld interessante rechtspraak ontstaat, zal Bureau Wsnp daar uiteraard op de website en via de nieuwsbrieven over informeren.

Tot slot

Tot slot lieten we op onze website eerder al weten dat wij in verband met de wetswijziging momenteel hard werken aan het actualiseren van de websites bureauwsnp.nl en rechtwijzer.nl/schulden. We streven ernaar om deze aanpassingen uiterlijk op maandag 3 juli a.s. doorgevoerd te hebben. Komt u na die datum nog iets tegen wat niet klopt? Meld het dan aan ons via [email protected].